منشا آرسنیک و چگونگی آزاد‌سازی آن در منابع آب زیرزمینی دشت چهاردولی، استان کردستان

Authors

  • اصغر اصغری‌مقدم استاد، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
  • شیرین صفری دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
  • عطاالله ندیری استادیار، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
  • کمال سیاه‌چشم استادیار، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
Abstract:

آرسنیک به عنوان یکی از سمی‌ترین و خطرناک‌ترین مواد محلول در آب‌های طبیعی شناخته شده است و در درازمدت اثرات سوء بر سلامت انسان دارد. آلودگی منابع آب به آرسنیک در بیشتر نقاط جهان و ایران به‌ویژه در استان کردستان در باختر کشور گزارش شده است. هدف از انجام این پژوهش تعیین منشأ آرسنیک و چگونگی آزاد‌سازی آن در منابع آب زیرزمینی دشت چهاردولی است. در این دشت منابع آب زیرزمینی بیشتر آب مورد نیاز برای آشامیدن، کشاورزی و صنعت را تأمین می‌کند. بدین منظور از  منابع آب زیرزمینی این دشت 31 نمونه آب گردآوری و یون‌های اصلی و فرعی آن در آزمایشگاه هیدرولوژی گروه علوم زمین دانشگاه تبریز و عناصر کمیاب در آزمایشگاه آب فاضلاب کردستان تجزیه شد. نتایج حاصل، نشان از غلظت بالای آرسنیک در آب منطقه دارد؛ به‌گونه‎ای که بالاترین غلظت به مقدار270 میکروگرم بر لیتر مربوط به چاه کشاورزی در شمال باختری منطقه و منابع آب بخش دلبران است. بر پایه نتایج به دست آمده از روش‌های چند‌متغیره و گرافیکی و با توجه به همبستگی معنی‌دار آرسنیک با کاتیون‌‌های اصلی (سدیم، پتاسیم) و سیلیس می‌توان منشأ آرسنیک را زمین‌زاد و از سنگ‌های آتشفشانی دانست که آلاینده‌های شهری و عوامل انسانی تأثیر چندانی در آن نداشته است. چگونگی آزاد‌سازی آرسنیک را می‌توان به جذب رقابتی سیلیس محلول با آرسنیک برای جذب شدن در مکان‌های جذب مانند اکسید‌های آهن، آلومینیم و منگنز نسبت داد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی کیفیت آب زیرزمینی دشت چاردولی در استان کردستان

این پژوهش بر روی آبخوان آب زیرزمینی دشت چاردلی، حد فاصل استان­های کردستان و همدان واقع در غرب ایران صورت گرفته است. برای این منظور از داده­های کیفیت آب زیرزمینی آبخوان در سال­های 87- 1381 بهره گرفته شده و اقدام به بررسی تغییرات پارامترهای کیفی آبخوان در طی این سال­ها، در مقایسه با استانداردهای کیفی مربوط به آب شرب، کشاورزی، خورندگی و رسوب­گذاری شده است. تحلیل کیفی آب زیرزمینی براساس نتایج حاصل ...

full text

آلودگی آب های زیرزمینی دشت اوان به نیترات و بررسی پتانسیل و منشا آلایندگی آن

  به علت رشد روزافزون فعالیت های کشاورزی در دشت اوان و مصرف بیش از حد کودهای کشاورزی در این منطقه، بررسی وضعیت نیترات و ارزیابی پتانسیل آلودگی آن در آبهای زیرزمینی منطقه از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این پژوهش، از 16 حلقه چاه در حال استفاده و آب های سطحی منطقه نمونه برداری و غلظت نیترات آن ها تعیین شد. بررسی مکانی یون نیترات نشان داد که بیشترین غلظت نیترات بین 31 تا 37 میلی گرم در لیتر بوده...

full text

برآورد سطح ایستایی منابع آب زیرزمینی دشت بیضاء استان فارس

هدف از این مطالعه، بررسی تغییرات مکانی و زمانی تراز سطح آب زیرزمینی به کمک بهترین روش تخمین گر میان یابی می باشد. ابتدا داده های سطح ایستایی مربوط به 39 حلقه چاه شاهد واقع در آبخوان دشت بیضاء استان فارس طی فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان سال های آبی 1383-1382 تا 1392-1391 جمع آوری گردید.بعد از کنترل کیفیت و اطمینان از نرمال بودن داده ها، نتایج حاصل از روش های قطعی و زمین آماری برای برآورد سط...

full text

هیدروژئوشیمی زیست‌محیطی منابع آب زیرزمینی دشت راور (شمال استان کرمان)

به منظور ارزیابی ویژگی‌های هیدروژئوشیمیایی و غلظت فلزات سنگین در منابع آب زیرزمینی دشت راور (استان کرمان)، تعداد 18 نمونه آب از چاه‌های مختلف در کل گسترۀ دشت برداشت شد. غلظت یون‌های اصلی و برخی پارامترهای فیزیکوشیمیایی نمونه‌‌های آب، همچنین غلظت برخی فلزات سنگین، به روش‌های استاندارد اندازه‌‌گیری شد. نتایج به ‌طور کلی نشان داد که میزان همۀ یون‌های اصلی و پارامتر‌های فیزیکوشیمیایی (به جز pH، بیک...

full text

ارزیابی ارتباط کاربری اراضی و آلودگی نیترات منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت قروه-دهگلان واقع در استان کردستان)

آلوده‌شدن منابع آب زیرزمینی به نیترات به یکی از نگرانی‌های مهم در اکثر دشت‌های ایران تبدیل شده است. اولین قدم در برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های جلوگیری و کنترل آلودگی، شناسایی منشاء آلودگی است. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت آلودگی نیترات آب زیرزمینی و تعیین اثر کاربری اراضی بر آن انجام شده است. به همین منظور داده‌های غلظت نیترات آب زیرزمینی 93 چاه مربوط به مهر ماه سال 1391 از شرکت آب منطقه‌ای استان...

full text

بررسی پایداری منابع آب زیرزمینی دشت داراب استان فارس

       افزایش مصرف آب ناشی از افزایش جمعیت، باعث کاهش کیفی و کمی آب‌های قابل استحصال شده است. با توجه به این وضعیت، شناخت منابع مناسب کمی و کیفی برای داشتن کشاورزی پایدار امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد. در این تحقیق تغییرات سطح آب‌ زیرزمینی دشت داراب برای یک دوره 18 ساله (89-1372) و تغییرات کیفی برای سال‌های 89-1387 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از اندازه‌گیری سطح آب در 39 ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 25  issue 99

pages  261- 270

publication date 2016-06-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023